Lojistik Nedir | Lojistik Yönetimi Rehberi 2020 | NakliyemKolay.com
İçindekiler
LOJİSTİK NEDİR?
Lojistik günümüzde sıkça duyulan ama anlamı tam olarak bilinmeyen kavramlardan bir tanesidir. Amerika’da doğan bu kavram Avrupa’ya da Amerika’dan geçiş yapan bu hizmet dalı Türkiye’de ana işleri dağıtım yapmak olan firmaların isimlerine “lojistik”i eklemesiyle ortaya çıkmıştır. Oysa bu kavram sadece nakliyeden, dağıtımdan ya da depolamadan daha geniş bir kavramdır. Özellikle günümüzde daha da entegre hale gelen bu hizmetler dursa hayat da durur dense yeridir.
LOJİSTİK NEDİR?
Lojistik ne demek sorusunun birden fazla yanıtı vardır. İlk ve detaylı cevap “Müşterilerin ihtiyaçlarını karşılamak üzere her türlü ürün, servis hizmeti ve bilgi akışının, başlangıç noktasından tüketildiği son noktaya kadar olan tedarik zinciri içindeki hareketinin, etkili ve verimli bir şekilde planlanması, uygulanması, taşınması, depolanması ve kontrol altında tutulması hizmetidir” şeklinde verilebilir.
Türk Dil Kurumu da aynı kavramı, “Kişilerin ihtiyaçlarını karşılamak üzere her türlü ürünün, hizmetin ve bilgi akışının çıkış noktasından varış noktasına kadar taşınmasının etkili ve verimli bir biçimde planlanması ve uygulanması“ olarak tanımlanmaktadır.
Bir başka tanım da; “Ürün, hizmet ve insan gibi kaynakların, ihtiyaç duyulan yerde ve istenen zamanda temin edilmesi için bir araç” şeklindedir.
Aslında askeri gücün ekipman ve malzemeleri nasıl elde ettiğini, depoladığını ve taşıdığını açıklamak için kullanılan askeri bir terimdi. Tedarik zinciri ve iş anlamında lojistik, tüketicilerin veya şirketlerin gereksinimlerini karşılamak için menşe ve tüketim noktası arasındaki akışın yönetimidir. Bu açıdan bakıldığında, üretim, paketleme, depolama, stok yönetimi, nakliye, gümrükleme, malzeme taşıma ve bilgi akışının entegrasyonunu içerir. Yani aslında lojistik “program” yapmaktır ve işletmeler için çok büyük önem taşıyan ya da taşıması gereken bir alandır. Türkiye’de birçok işletme bu süreçlerini doğru planlayamadığı için büyük maliyetlere katlanmak durumunda kalmaktadır. Üretim aşamasından sonra taşınması gereken ürünün zamanında taşınamaması nedeniyle çürümesi ve çöp olması lojistik eksikliğindendir.
Bu noktada talep tahmin ya da hedeflemesi, buna göre üretim planlama, depo optimizasyonu ve dağıtım süreçlerinin planlanması ile etkin bir lojistik tedarik zinciri geliştirilebilmektedir. Bu zincirde neyin ne zaman yapılacağı bilindiğinden kayıp yaşanması nadir görülen bir olay olacaktır.
LOJİSTİK YÖNETİMİ NEDİR
Lojistik yönetimi, şirketin nihai mal ve hizmetlerinin üretimi ile ilgili günlük faaliyetlerin etkinliğine ve etkin yönetimine odaklanmaktadır. Bu tür yönetim, tedarik zinciri yönetiminin bir parçasını oluşturur ve malların etkin, etkili ileri ve geri akışını ve depolanmasını planlar, uygular ve kontrol eder. Bu süreç, belirtildiği gibi, müşteriler tarafından belirlenen gereksinimleri karşılamak için üretim noktası ile tüketim noktası arasında gerçekleşir. Bu alanı yönetmenin temel amacı, bir kaynak veya girdinin doğru miktarını doğru zamanda tahsis etmektir. Ayrıca, doğru dahili veya harici müşteriye teslim edilirken ayarlanan konuma uygun bir şekilde ulaşmasını sağlar.
Lojistiği doğru yönetmek maliyetleri düşürdüğü, verimliliği koruduğu ve arttırdığı için önemlidir. Doğru yönetilmeyen lojistik geciken teslimatlara, tüketici gereksinimlerinin karşılanamamasına ve sonunda işin parçalanmasına neden olur.
Tüketicilerin sürekli olarak daha iyi hizmet talep etmeleri nedeniyle önem kazanan süreç yönetiminde esas amaç müşteri memnuniyetinin koşulsuz sağlanmasıdır.
Doğru ve uygun şekilde yapılan bu yönetim işletmeleri pek çok noktada kayıplardan kurtararak maliyet yüklerini de azaltır.
LOJİSTİK TÜRLERİ NELERDİR?
Farklı şekillerde yapılan lojistiğin çeşitlerini şöyle sıralamak mümkün:
- Tedarik Lojistiği- Üretim için gerekli olan ham madde ve malzemelerin tedarikçilerden alınarak üretim tesislerine ya da üretimde kullanılmak üzere depoya taşınmasıdır.
- Üretim Lojistiği- İşletmelerin içerisinde yer alan bütün mal akışlarının ve onlara ait bilgi akışlarının planlanması, kontrolü ve yönetimini kapsar.
- Dağıtım Lojistiği- Üretim aşamasının tamamlanmasından sonra ürünlerin pazara ve müşterilere dağıtılması aşamasıdır. Bu süreçte üretilen ürünler fiziki dağıtım kanalları ile ya pazara ya da direkt müşteriye ulaştırılır.
- Geri Dönüş Lojistiği (Ters Lojistik )- Ürün değerinin korunması veya uygun şekilde yok edilmesinin sağlanması için hammaddelerin, süreç içi stokların, nihai ürünlerin ve ilgili bilgilerin tüketim noktasından üretim noktasına doğru olan akışının, etkili ve maliyet açısından etkin olacak bir şekilde planlanması, uygulanması ve kontrolüdür.
ULUSLARARASI LOJİSTİK YÖNTEMLERİ NELERDİR?
Lojistik, uluslararası ticaret yapılırken önemli olan unsurlardan biridir. İhracat ya da ithalat yapılacağı zaman en önemli iki konu nakliye ve dağıtımdır. Ürünler için doğru ulaşım yolunu seçmek, ithalat /ihracatta maliyetleri belirleyen ilk etkendir. Ayrıca ürünlerin zamanında teslimi açısından da seçilecek yöntem önem taşımaktadır.
Bu açıdan;
- Havayolu lojistik
- Karayolu lojistik
- Denizyolu lojistik yöntemlerinden en doğrusu hangisi ise o yönde tercih yapılmalıdır.
Bu noktada tek bir yol seçilebileceği gibi birden fazla taşıma yöntemi de bir arada kullanılabilir.
Seçilecek yöntemde gönderilecek ya da getirtilecek ürünün niteliği ve fiziksel özellikle taşıma yolunu belirleyen ilk etkendir. Çabuk bozulabilecek taze sebze meyve gibi ürünlerin taşınmasında hız önem kazanacağı için en süratli yolu seçmek gereklidir. Ya da soğutmalı ekipman kullanarak ürünlerin dayanıklılık süreleri artırılır.
Ürünün ne zaman teslim edileceği ve ağırlığı gibi kriterler de seçim yaparken göz önüne alınır.
Örneğin uçak ile taşınabilecek ürünlerin belli sınırlamaları vardır. Maksimum uzunluk ve ağırlık sınırlarını aşan ürünleri havayolu ile getirmek mümkün olmaz.
Yine ürünün varış noktasının uzaklığı da kullanılacak yolun belirlenmesinde etkilidir. Örneğin Türkiye’den Avustralya’ya en geç 1 haftada ulaşması gereken ürünler için denizyolu doğru bir seçenek değildir. Bu sevkiyat için havayolu kullanmak en mantıklı yoldur.
Coğrafi olarak yakın bir ülkeye örneğin Türkiye’nin en çok ihracatı yaptığı ülke olan Almanya’ya karayolunu kullanarak ulaşmak, özellikle çok ağır ürünler söz konusuysa daha verimli bir yoldur.
Seçilecek yöntem, gönderilecek ürün, gideceği nokta, teslimat zamanı ve ağırlığı ile taşıma maliyetine göre belirlenmelidir ki teslimat sıkıntısı, ürün kayıpları vb sorunlar yaşanmasın.
Karayolu Lojistik
Karayolu, geniş ağı nedeniyle daha cazip kabul edilirken, araçların yola çıkışı da gemiler gibi belli bir programa bağlı olmadığı için daha esnek çalışma sistemine sahiptir. Güvenli bir taşımacılık şekli olan karayolunda maliyet havayoluna göre düşük denizyoluna göre biraz daha yüksektir. Ayrıca uzak mesafelerde çok verimli bir yol değildir. Ülkeler arası kotalar ve vize sorunları nedeniyle ciddi sıkıntılar yaşanmaktadır.
Denizyolu Lojistik
Denizyolu operasyonları, karayoluna göre daha ekonomiktir ancak burada da uzun teslimat süreleri söz konusudur. Liman işlemlerinin vakit almasının yanı sıra gemiler seyir halindeyken karayolu araçlarına göre daha yavaştır.
Ancak düşük maliyet, yüksek tonajlı ürünlerin tek seferde taşınabilmesi imkanı sayesinde tercih edilirliği yüksektir. Bu da uluslararası ticaretin ağırlıklı olarak denizyoluyla yapılmasını sağlamıştır.
Havayolu Lojistik
Havayolu özellikle daha çok uzun mesafelerde kullanılan bir yöntemdir. Türkiye’den Japonya’ya denizyolu ile ürün göndermek çok uzun zaman alabilir ama havayolu ile gönderi kısa sürede bu ülkede olabilir.
Hassas ve değerli ürünler ile nispeten daha hafif yüklerin gönderiminde kullanılır. Ağırlık ve boyut sınırlamaları için her tür ürün taşınmaz ayrıca ürünün niteliği de bu taşıma modunda önemlidir. En güvenli taşıma şekillerinden biridir ama diğer taşıma şekillerine en çok ihtiyaç duyan moddur. Havalimanına giden bir ürün oradan karayolu imkanları ile alınabileceği gibi daha sonra denizyoluna da ihtiyaç duyabilir.
LOJİSTİK FİRMALARI HANGİLERİDİR?
Lojistik firmaları içinde en büyükler genellikle ABD, Almanya, Fransa, İsviçre ve Japonya firmalarıdır. Bu firmalar arasında operasyonları sırasında birden fazla taşıma yolunu kullananlar da vardır.
UPS, FEDEX,Kuehne Nagel,DB Schenker, Nippon Express, DHL, Ceva Lojistik,Maersk, CMA-CMG, gibi ünlü dünya markalarının yanı sıra Türkiye’de de büyük operasyonlara imza atan firmalar vardır.
Borusan Lojistik, Mars, Ekol, Arkas Lojistik, Barsan Global, Netlog, Omsan gibi firmalar, hem Türkiye’nin ihraç ürünlerini dünyaya taşırken, ithal edilen ürünlerin de ülkeye getirilmesini de sağlamaktadırlar.