Navlun Ne demek | Navlun Çeşitleri | İhracatta Navlun Desteği 2020

Navlun, ister yurt içi isterse de yurtdışı ticaret yapan herkesin kullandığı bir sözcüktür. Sadece deniz yolu ile yapılan taşımalar için kullanıldığı sanılsa da aslında her ulaşım modeli ile yapılan taşımacılıkta taşınan yükün genel adıdır.

NAVLUN NE DEMEK? 

Navlun ne demek sorusunun cevabı değişik mecralarda konunun ilgilileri tarafından sıkça aranmaktadır ve genel olarak, taşımak için gemiye yüklenen eşyanın tümü anlamına geldiği gibi,  geminin yük taşıma ücreti anlamında da kullanılmaktadır. .

Ancak daha detaylı bir tanımlama gerekirse, “deniz yolu ile taşınan eşya için, taşıma hizmeti karşılığında gemi şirketine ödenen ücret” anlamına da gelmektedir. Anlam itibariyle sadece deniz yoluyla yapılan taşımacılık için değil, kara yolu, hava yolu ve ya demir yolu ile yapılan taşımacılık hizmeti karşılığında ödenen ücreti anlatan genel bir tanım olmuştur.

Öte yandan navlun anlamı olarak “Deniz hukukunda taşıyanın belirli bir ücret karşılığında, gemisini kısmen ya da tamamen taşıtana tahsis ederek ya da tahsis etmeksizin bir yükü deniz yoluyla taşımayı yüklendiği sözleşme” tanımlaması da kullanılmaktadır.

Bu esnada devreye navlun bedeli de girmektedir ve bu bedel esasında “malın taşıma bedeli”dir.

NAVLUN FİYATLARINI ETKİLEYEN UNSURLAR 

• Seyir maliyetleri: Amortisman, gemi bakım onarım giderleri, yakıt vs. giderleri;
• Liman maliyetleri: Gemi ile ilgili maliyetler,
• Elleçleme maliyetleri ve liman resimleri ve harçları;
• Depolama maliyetleri ve ek maliyetlerden oluşur.

Yük taşıma fiyatlarını oluşturan ana unsur ise liman ve depolama maliyetleri olarak kabul edilebilir. Liman maliyetleri içinde yer alan gemi ile ilgili maliyetler,  gemi rıhtıma yanaştıktan sonra malı tamamen yüklenene kadar geçen süre içinde üstlenilen maliyetler anlatılmak istenir. Liman gemi açısından taşıma yapılmayan bir yer olduğu için geminin limanda kalma süresi ne kadar uzarsa ilgili maliyetler de o kadar artar. 

Depolama maliyetleri ise, malın limana gelmesinden itibaren geminin güvertesine/ambarına yüklenene kadar depolarda bekletilmesi maliyetini ifade eder. Malın yükleme hızının düşük ve akışının kesintili olduğu bir ortamda taşımayı gerçekleştirecek gemi limana gelmeden önce bu malları depolarda bekletmek maliyeti düşürücü bir etki yaratır.

NAVLUN FATURASI NEDİR? 

Navlun faturası olarak bilinen belge, uluslararası taşımacılıkta taşıma ücretini ifade eden belgedir.  Yük taşıtmak isteyen işletmeler yük ödemesini taşıma öncesi yaptıklarında bir konşimento düzenleniyor ve “Navlun ödenmiştir / Freight prepaid” ibaresi ile faturaya ekleniyor. Böylece taşınacak malların yüklenerek teslim alındığı ve bir borcun olmadığı bu fatura ile kanıtlanıyor. Ödemenin yapıldığına  dair hiçbir ibare taşımayan konşimento düzenlendiği, fakat ödemenin  ihracatçı tarafından yapıldığı durumlarda, bu fatura konşimentoya mutlaka eklenmelidir. Söz konusu faturanın, yükleme belgeleri gibi ithalatçıya gönderilmesi gerekir.

Bu faturanın onaylı ve yerli fatura olmak üzere 2 şekli vardır.

Onaylı faturaya ithalatta gümrüklere ibraz edilen orijinal faturaların, ithalat yapılan ülkenin konsolosluklarınca onaylanmış olması zorunluluğu bulunmasından dolayı konsolosluk faturası da denmektedir.

Yerli  faturada ise;

• İhracatçının adı, unvanı ve adresi,
• Faturanın numarası ve düzenlenme tarihi,
• Malın Türk menşeli ibaresi,
• Malın brüt ağırlığı,
• Teslim ve ödeme şekli,
• Aracı ve muhabir bankaların isimleri eksiksiz olarak bulunmalıdır.

Bu faturanın örneği online platformlarda bulunabilmektedir. Bu örnekler üzerinden faturanın nasıl düzenlenmesi gerektiği ile ilgili bilgi edinilebilir. 

NAVLUN SÖZLEŞMESİ 

Navlun sözleşmesi malı taşıtanla taşıyan arasında imzalanan sözleşmedir. Bu sözleşmeyle, yükü gönderen ve taşıyanın yükümlükleri belirlenir ve her iki tarafın hakları güvence altına alır. Bu sözleşmenin en önemli maddesi yükü gönderecek olanın yükü, taşıyacak olanın da taşıma aracını hazır bulundurma mecburiyetinde olmasıdır.  Taşımayı yapan, yerine getirdiği iş için karşı taraftan ücret alır.  Yükün sahibi de ödemeyi yapmakla yükümlüdür. Ödemeyi malı teslim alacak kişinin yaptığı durumlar da vardır ki bu durum konşimentoda belirtilir.

Bu sözleşmenin devre dışı kaldığı özel durumlar vardır. Bu durumlar şöyle sıralanabilir:  

• Pişmanlık navlunun ödenmesiyle hiçbir sebep gösterilmeden;
• Gemiye devlet ya da yabancı bir devletin el koyması durumunda
• Taşınacak mallar üzerinde ithal ya da ihraç yasağı konması halinde;
• Yükleme ya da varma limanının ablukaya alınması durumunda;
• Savaş halinde;
• İmkânsızlık halinde.

DENİZ TİCARETİ HUKUKU NAVLUN SÖZLEŞMESİ

Deniz ticareti hukuk navlun sözleşmesi ise, “Taşıyanın, navlun karşılığında geminin tamamını veya bir kısmını yada belli bir yerini taşıtana tahsis ederek denizde eşya taşımayı (yolculuk çarteri sözleşmesi) gemiyi / bir kısmını / belli bir yerini tahsis etmeden denizde parça (ayırtedilmiş) eşya taşımayı (kırkambar sözleşmesi) üstlendiği sözleşmedir” şeklinde tanımlama yapmıştır.  Bu sözleşmenin unsurları:

• Eşya taşımanın üstlenilmesi
• Deniz yolu ile taşıma
• Taşıma işinin gemi ile yapılması
• Taşıyanın eşyanın zilyetliğini elde etmiş olması
• Taşımanın ücret (navlun) karşılığında yapılması’dır.

NAVLUN ÇEŞİTLERİ 

Navlun çeşitleri geminin kullanılan alanına göre değişebilir. Hukuki olarak  mal taşımak için;

Geminin tamamı (ıskarça) veya bir kısmı ya da belli bir yeri kiralanır. Bu sözleşme “çarter” adını alır. Belli bir mal taşınması için sözleşme yapılmışsa buna da “kırkambar” denilir. Parça mal nakline aittir.

Alt taşıma sözleşmesi ise; taşıtanın, başkalarıyla taşıyan sıfatıyla sözleşme yapmasıdır. Bu ikinci sözleşme alt taşıma sözleşmesidir.

Karma sözleşme ise bir yükün kara, nehir ve deniz yoluyla bir yerden başka bir yere taşınmasıdır.

Bu sözleşmenin iki ticari şekli de vardır.

Bir ihracatçı sözleşmeye göre kiracı geminin tamamını veya bir kısmını ya da belirli bir yerini kiralar, eşyalarını taşıtır. Bu şekilde gemi kiralamak suretiyle eşya taşınması sözleşmesine “Charter parti” denilmektedir. Charter Parti uygulamada Trip Charter ve Time Charter olarak iki çeşittir

Trip charter geminin tamamının veya bir kısmının belirli bir yolculuğa ayrılmış olmasıdır.

Time charter sözleşmesinde ise, yine geminin tamamı veya bir kısmı, fakat bu defa belirli bir süre için sınırlı olarak taşıma işlerine ayrılır.

KONŞİMENTO NEDİR?

Konşimento nedir sorusunu yanıtı ise dış ticaret yapanlar tarafından aranmaktadır. Gemide eşya taşımak üzere  bir yer kiralamaksızın eşyalarını taşımacıya  bir  diğer deyişle donatana teslim  edilmesi ve yalnız eşyaların taşınması için sözleşme yapılması durumunda bu sözleşmeye “Konşimento” denir.

ORDİNO NE DEMEK? 

Ordino ne demek sorusunun yanıtı konşimento ile bağlantılıdır. Ordino,konşimentoya karşılık eşyanın çekilebilmesi için talimattır. Ticarete konu eşyanın ulaşım aracına yüklenmesi veya boşaltılması öncesinde taşımacıya yönelik emir mektubu olarak verilen ordino ile mal sahibinin işlemleri tamamlanır ve ordino gümrük idaresine teslim edilir.

Ordinonun bu anlamı sözlükte sadece deniz yoluyla gerçeklesen ticaretler için geçerli olsa da fiiliyatta konşimento hava, kara ve demir yolu taşımacılığında da yeri olan bir belgedir.

ARDİYE NE DEMEK?

Ardiye ne demek sorusunun yanıtı ise, “Ticaret eşyasının saklandığı yer veya depo, böyle bir yerde saklanan eşya için ödenen ücret”tir. Denizyolu ulaşımında ardiye; gümrüklü sahalara  gelen  konteyner  ve  diğer yüklerin  kapalı  ve  açık alanlarda saklanması, depolanması, etiketlenmesi gibi hizmetleri ve bu hizmetler için alınan ücreti de ifade etmektedir.

NAVLUN KOMİSYONCUSU

İhraç edilecek malların nakliyesini düzenleyen komisyonculara navlun komisyoncusu denir.
Freight forwarder olarak da bilinen bu komisyoncular herhangi bir taşıma aracının sahibi değillerdir sadece işlemleri yürüten kişi ya da kurumlardır. Belirli bir komisyon karşılığında yük sahibi ile taşımacı arasında aracılık faaliyeti yürütürler.

TESLİM ŞEKİLLERİ

• Gemi yanında teslim;Eşyanın belirlenen deniz taşıtına yüklenmek üzere rıhtım ya da yükleme alanında teslim edilmesidir.
• Gemide teslim;Eşyanın belirlenen deniz taşıtına yüklenerek taşıma, sigorta gibi maliyet ve sorumlulukların ithalatçıya devredildiği teslim şeklidir.
• Navlun ödenmiş halde teslim; Eşyanın belirlenen deniz taşıtına ait taşıma bedelinin ihracatçı tarafından ödendiği, sigorta ve diğer masrafların ithalatçıya ait olduğu teslimdir.
• Masraflar, navlun, sigorta ödenmiş teslim; Yükleme masrafları ile eşyanın ithalatçının ülkesinde belirlenen teslim alanına kadar taşıma bedeli, sigorta masrafları karşılanmış olarak teslim edilmesidir.

MUHASEBE KAYDI

Yük muhasebe kaydı, yük maliyetinin saptanması ve tek düzene uygun muhasebe kayıtlarının yapılması işlemine verilen addır.  

Bu kayıt oluşturulurken önemli olan getirilen ürünün taşıma bedelinin ne şekilde ödeneceği konusu önemlidir. Muhasebe kayıtları bu ayrıntıya göre işlenirken, genelde ihracat işlemlerinde navlun ve sigorta karşı tarafa aittir, ancak anlaşma gereği eğer bunu malı gönderen karşılıyor ve sonradan tahsil ediyorsa muhasebe kaydı buna göre yapılmalıdır.  

NAVLUN SİGORTASI 

Navlun sigortası “Nakliyat Emtia Sigortası” kapsamında yer alan ve malların bir yerden diğer bir yere taşınması sırasında karşılaşacakları tehlikeleri güvence altına alan bir sigorta çeşididir. Taşıtın uğrayacağı kazadan mala gelebilecek ziyan veya hasara karşı olabildiği gibi, bütün tehlikeleri kapsayacak şekilde de yapılabilmektedir. 

Denizde geminin batması, oturması, çatışması, devrilmesi sonucu malların tam veya kısmi hasara uğraması ve bunlarla ilgili kurtarmaya veya müşterek avarya masraflarını kapsar.

Bu sigorta, işleme konu olan ürünün bir noktadan başka bir noktaya gidişi sırasında oluşabilecek risklere karşı poliçede belirtilen koşullara bağlı olarak teminat sağlar. Yükün satıcısı veya alıcısı ya da taşınan yükle menfaat ilişkisi olan herkes, bu sigortayı yaptırabilir.

Yük sigorta poliçesinde, sigortayı yaptıran kişiye sadece yük bedelini değil, bunun yanında navlun, sigorta ücreti, öngörülen kar vb. gibi bazı gider kalemlerini de sigortalatabilme imkanı sunmaktadır.

SİGORTA HESAPLAMA 

 Sigorta hesaplama sırasında malın cinsi, ambalajı, taşıma biçimi, sefer, taşıma aracı ve teminatın kapsamı etkili olmaktadır.

NAVLUN VERGİSİ 

Navlun vergisi, yük bedeli üzerinden alınan vergilerdir. Bu vergi yalnız ihraç eşyası yüklemeleri için armatör hesabına navlun ve yolcu hasılatı üzerinden, Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşması olan ülkeler hariç yüzde 5,05’tir.

İHRACATTA NAVLUN DESTEĞİ 2020

İhracat navlun desteği 2020 yılında da devam ediyor. İhracatçı firmalar, Ortadoğu ve Afrika ülkelerine yapılan ihracatlar için, sevkiyatı kendileri organize etmeleri durumunda ödedikleri bedelin belirli bir kısmını, destek kapsamında geri alabilecekler.

Bu desteği almak için bağlı olunan ihracatçı birliğine başvurulması gerekmektedir. 2020 yılı için geçerli olan destek oranları hakkında en doğru bilgi bu şekilde öğrenilebilir. Navlun desteği Resmi Gazete yayınından sonra yürürlüğe girmektedir.

NAVLUN HESAPLAMA

Navlun hesaplama sırasında etkili olan bazı noktalar vardır. Eğer yük bir konteyneri doldurmuyorsa ağırlık ve hacim, hesaplama işleminde önemli etkenler arasında yer alır. ağırlık ve hacim karşılaştırmasında daha yüksek olan değer baz alınır ve hesaplama ona göre yapılır.

Öte yandan hatların işleyişi, transit süresi, konteyner özelliği gibi etkenler de hesaplama sırasında önemli olan etkenlerdir.  

Yoğun çalışılan hatlarda daha uygun fiyatlar söz konusu olacaktır.

Konteyner çeşidi de fiyat üzerinde etkilidir. 20’lik ile 40’lık konteynerde taşınacak yük için farklı ücretler ödenecektir. 40 ’lık konteyner 20’liğe göre daha yüksek maliyetli olacaktır.  

Ayrıca malın gönderildiği ülkenin uzaklığı ve dolayısıyla yolculuğun süresi de navlun hesaplama da etkilidir. Avustralya’ya gönderilecek yük için ödenecek ücret ile Hollanda ‘ya gönderilecek yük için ödenecek ücret arasında doğal olarak ciddi bir fark olacaktır.

Deniz yolu navlun hesaplama için, NakliyemKolay’ın hesaplama aracını kullanabilir, uzmanlarımızdan destek alabilirsiniz.

Hesaplama aracını kendiniz de kullanabilirsiniz. Bunun için istenen bilgileri eksiksiz ve tam olarak doldurmak yeterlidir. Konteyner çeşidi, taşımanın niteliği, yükleme yeri, varış ülkesi ve varış noktası ile yükün istiflenip istiflenemeyeceği ve yükün tehlikeli madde içerip içermediği hakkındaki sorulara cevap verip “Navlun hesapla” butonuna bastığınızda, iletişim bilgilerinizi de verdiğinizde talebiniz kayıtlarınıza alınıyor ve uzmanlarımız en kısa sürede size yardımcı olmak için arıyor.

Aynı hesaplama aracı ile karayolu navlun hesaplama, havayolu navlun hesaplama da yapılabilmektedir.

Hesaplama için Müşteri Hizmetlerimizin 0850 550 5500 numaralı telefonundan, 0553 002 26 00 vats up hattından destek alabileceğiniz gibi [email protected] adresine mail de gönderebilirsiniz.